Het Twaalf Stappen Programma biedt een weg naar heling en zelfontdekking voor mensen die zijn opgegroeid in disfunctionele gezinnen. De Laundry List, een reeks van 14 kenmerken, helpt je om de onbewuste patronen te herkennen die zijn ontstaan in je jeugd. In deze blog richten we ons op dit kenmerk:
“We voelen ons schuldig wanneer we voor onszelf opkomen in plaats van toe te geven aan anderen.”
Wat betekent dit?
Dit kenmerk wijst op een diepgeworteld patroon waarbij mensen moeite hebben om op te komen voor hun eigen behoeften. Wanneer ze dat toch proberen, voelen ze vaak schuld of angst. In plaats van zichzelf te beschermen, kiezen ze ervoor om anderen tevreden te stellen of conflicten te vermijden. Dit gedrag kan leiden tot een levensstijl waarin je je eigen grenzen voortdurend opoffert voor anderen. Veel volwassen kinderen van alcoholici of uit andere disfunctionele gezinnen hebben geleerd om zichzelf weg te cijferen. Het opkomen voor jezelf kon in hun jeugd gevaarlijk of zinloos lijken. Als volwassene blijft deze angst bestaan, zelfs in situaties waar geen reëel risico is.
Waarom gebeurt dit?
Het gevoel van schuld dat gepaard gaat met het opkomen voor jezelf vindt vaak zijn oorsprong in de dynamiek van een disfunctioneel gezin. Als kind was liefde of acceptatie vaak afhankelijk van het voldoen aan de behoeften van anderen. Wanneer je voor jezelf opkwam, werd dat mogelijk gezien als egoïstisch of opstandig. Doordat jouw uiting niet gehoord werd, maar juist afgewezen ontstond een angst voor afwijzing wanneer je voor jezelf durfde op te komen. Ook kon opkomen voor jezelf leiden tot boze reacties, straf of escalaties in het gezin. Veel kinderen leerden daarom dat het veiliger was om te zwijgen of toe te geven. Daarnaast werden jouw uitingsbehoeften genegeerd, waardoor je wellicht leerde dat jouw gevoelens en verlangens minder belangrijk waren dan die van anderen.
Herken je jezelf in een van de volgende situaties?
• Voel je je schuldig of ongemakkelijk als je “nee” zegt tegen een verzoek?
• Vermijd je conflicten, zelfs als dat betekent dat je jezelf tekortdoet?
• Heb je moeite om je mening te uiten, vooral als die afwijkt van anderen?
• Voel je je verantwoordelijk voor het geluk van anderen, zelfs ten koste van je eigen welzijn?
Hoewel dit patroon oorspronkelijk een manier was om jezelf te beschermen, kan het in volwassenheid negatieve gevolgen hebben, zoals:
• Uitputting: Het voortdurend aanpassen aan de wensen van anderen kan emotioneel en fysiek slopend zijn.
• Wrok: Door steeds toe te geven kun je een gevoel van frustratie of bitterheid ontwikkelen.
• Gebrek aan vervulling: Je eigen behoeften en dromen blijven onvervuld omdat je prioriteit geeft aan die van anderen.
• Moeilijke relaties: Mensen kunnen gewend raken aan jouw zelfopoffering, wat een ongezonde machtsdynamiek creëert.
Het goede nieuws is dat je dit patroon kunt doorbreken. In herstel leer je jouw schuldgevoel te herkennen. Het is belangrijk om je bewust te worden van de schuld die je voelt als je voor jezelf opkomt. Herinner jezelf eraan dat dit gevoel voortkomt uit je verleden en niet gebaseerd is op de realiteit van vandaag. Je kunt oefenen met begrenzen en leren om nee te zeggen ondanks het ongemak van het schuldgevoel dat opkomt. In herstel leer je om oude overtuigingen en gedragingen los te laten, om zelfzorg te introduceren. Je vindt ondersteuning in het herwinnen van je eigenwaarde en het creëren van een leven waarin je jezelf prioriteit geeft.
Leven in vrijheid
Herstellen betekent dat je leert dat het oké is om voor jezelf op te komen. Je hoeft je niet schuldig te voelen als je jouw behoeften uitspreekt of “nee” zegt. Door grenzen te stellen en jezelf belangrijk te maken, ontdek je dat je niet alleen gezondere relaties ontwikkelt, maar ook authentiek in de relatie kunt staan. Je handelt vanuit een diepere verbinding met jezelf. Het is een proces, maar elke kleine stap brengt je dichter bij een leven waarin je volledig jezelf kunt zijn, zonder schuld of angst.
Art by Shawna Erback (Bron: internet)